Çocuklarda Karanlık Korkusu

Çocuklarda görülen karanlıktan korkma duygusu genellikle 3-6 yaş arası görülse de okul öncesi dönem ile ilk okul döneminde de görülebilir. Bu duygu aileler tarafından bazen normal karşılansa da zaman zaman öfke ile bazen de boş vermişlik ile karşılanmaktadır. Peki hangi tutum daha doğrudur? Çocuklarda karanlık korkusu aslında normal bir duygudur. Çünkü bu dönem çocuğunun hayal dünyası oldukça gelişmiştir. Bir de buna televizyondan izledikleri, akran veya aile sohbetlerinde şahit olduğu konuşmalar eklenince bu dönem biraz ağır geçebilmektedir.

Çocuklar doğdukları andan itibaren sürekli yeni şeyler öğrenirler ve bu öğrendiklerine somut, net anlamlar yükleme eğilimindedirler. Dolayısıyla gece korkusu veya karanlık korkusu da öğrenilmiş bir korkudur. Ve genellikle de aileden öğrenilir. Nasıl mı, çocuk karanlıktan korktuğunda ailenin verdiği cevap dur ışığı yakayım da korkma olmuşsa, çocuk demek ki korkacak bir durum var ki ışığı açıyorlar diye düşünmekte ve korkusu son bulmamaktadır.

Karanlıkta Çocuğun Korktuğu Şeyler

Gün içinde gayet sorunsuz olan çocuk gece olup da odasına gittiğinde anne veya baba korkuyorum der ve örtüsünü yüzünün yarısına kadar çeker. Bazen de akşam olmaya yakın yine karanlık olacak odamda o canavarlarla baş başa kalacağım diye korkulara kapılabilir. Yatağına yattığında acaba yatağımın altında bir canavar mı var beni yiyecek mi, bu gölge bir canavar yada cadının gölgesi olabilir mi bir ses geldi bir şeyler geliyor gibi düşüncelere kapıldığı olur. Peki bu korkular yersiz korkular mıdır? Hayır. Dünyayı anlamlandırmaya çalışan çocuk karanlıkta odasında duyduğu sesin ne sesi olduğunu duvarına yansıyan gölgenin neyin yansıması olduğunu bilmek ister. Bu korkuları destekleyen faktörler ise korku içerikli çizgi filmler, videolar, akranından duyduğu karanlıktan korkarım ben gibi söylemlerdir. 

Karanlıktan Korkan Çocuğu Anlamak

Çocuklarda karanlık korkusu, normal bir korku demiştik. Empati kuracak olursak, biz gece bir ses duyduk ve çok korktuk.Eşimizi uyandırdık ve ona duyduğumuz sesten bahsettik. O da korkacak bir şey yok ses filan duymadım ben dese ve ışığı kapatsa ne hissederdiniz. Siz duyduğunuz sesten eminsiniz ancak size inanılmadı, korkunuzu eşiniz önemsemedi. Çocuğu da anlamak için bu olay üzerinden gidersek, çocuk gecenin sessizliğinde bir hayvan sesi bir araba, uçak tren sesi duymuş olabilir. Bu sesler yaşanılan çevreye göre değişebilir. Veya odasındaki perdenin gölgesi, dolabın veya asılı bir kıyafetin gölgesi, bir oyuncağın gölgesi duvara yansıyor olabilir ve hayal dünyası geniş olan çocuk bunları korkutucu bir şey olarak algılayabilir. 

Karanlık Korkusu Karşısında Ne Yapmalıyız?

Çocuklarda karanlık korkusu, önemsenmeli, ancak fazla da üstüne gidip abartılmamalı. Bir yetişkine korkunç gelmeyen bir çizgi film karakteri, veya bir haber bülteni, küçük çocuğu derinden etkileyebilir. Çocuğa ne korkma korkulacak bir şey yok denmeli, ne de yatağının altındaki canavara beraber bakalım gibi korkuyu abartacak cümleler kurulmalı. Bunların yerine, çocuğunuzun korkularını anladığınızı hissettirin. ‘ seni anlıyorum, bazen herkes korkabilir, korktuğun şeyin tam olarak ne olduğunu bana anlatmak ister misin? ‘ gibi onu anladığımızı ve önemsediğimizi gösteren cümleler kurabiliriz. Korktuğun şeyin resmini çizmek ister misin? dedikten sonra eğer çocuk resmini çizmişse çizdiği bu korku resmini komik bir hale getirebilir ve ona komik bir isim koyabilirsiniz.

Eğer korktuğu şey odada asılı veya sabit nesneler ise bunları kaldırabilir ya da yerlerini değiştirebilirsiniz ve bunları çocukla birlikte keşfetmeli yani gördüğü gölgenin perdesi olduğunu bilmeli çocuk. Hava karardığında odasında gölge oyunları oynayarak karanlığı ve loş ortamı eğlenceli hale getirebilirsiniz. Gecenin sessizliğinde çocuğun odasında bir müddet bekleyip duyduğu sesin ne olduğunu ona bildirmelisiniz. 

Kısacası ebeveynlerin karanlık korkusu olan bir çocuk için yapabileceği en iyi şey iletişim kurmak, çocuğun korkusuna saygı göstermek, ve onu anladığınızı hissettirdikten sonra korkunun sebebini bulup buna somut çözümler üretmektir. Ancak bazı durumlarda çocuğun korkusu aşılamaz. Çocuk onu çok korkutacak belki de travma geçirmesine sebep olacak bir olay yaşamış ( örneğin bir ölüme şahit olmuş olmak, ağabey-ablası tarafından korkutucu bir maskeyle korkutulmuş olmak gibi)  olabilir ve gece ağlama nöbetleri, hiç bir ortamda karanlıkta yalnız kalamama, bir süre sonra alt ıslatma vb. sorunlar yaşayabilir. Çocuklarda karanlık korkusu, aşamadığınız bir sorun ise;

Yazar hakkında bilgi almak için tıklayınız.

Aile Danışmanı Eğitimci Meltem ACAR

tel: 05462934687