Kişilik Gelişiminde Anne Baba Tutumları
Kişilik Gelişiminde Anne Baba Tutumları nelerdir? Kaç çeşit anne baba tutumu vardır, özellikleri nelerdir? Altı çeşit anne baba tutumu vardır. Çocuk sosyal anlamda ilk yakın ilişkilerini evde, anne babası ile kurar. Bu sebeple anne baba tutumları çocukların kişiliklerinin gelişiminde ve sosyal ilişkiler geliştirmesinde oldukça etkilidir.
Kişilik Gelişiminde Anne Baba Tutumları : Altı çeşit tutum vardır. Demokratik anne baba tutumu, otoriter anne baba tutumu, tutarsız anne baba tutumu, izin verici anne baba tutumu, koruyucu anne baba tutumu ve mükemmeliyetçi anne baba tutumu. Bu tutumlardan ve çocuklar üzerindeki etkilerinden bahsedelim.
1. Demokratik Anne Baba Tutumu:
Çocuğa karşı duyarlı, kararlı, tutarlı, hoşgörülü, güven verici ve destekleyici bir tutum içerisinde olup çocuklar için en iyi model olan anne baba tutumudur. Çocuğun uyması gereken sınırlar önceden bellidir. Çocuğun görüş ve düşüncelerine önem verilir. Çocuğu dinlerler, gereksinimlerini anlamaya ve karşılamaya çalışırlar. kurallar birlikte konulur, ancak kuralların neden konulduğunun sebebini çocuğa açıklarlar. Çocuğun yaşına uygun kendi kararlarını vermesine ve seçme özgürlüğüne izin verilir. Duygu ve düşünceler karşılıklı paylaşılır, sorunlara ortak çözümler aranır. Bu tutumda ebeveyne sahip çocuklar kendilerinden memnun, kendine güvenen, atılgan, girişimci ve kendilerine olay saygıları yüksektir.
2.Otoriter Anne Baba Tutumu:
Çocuklarını kontrol ederler ancak onu dinlemezler. Önemli olan yalnızca anne babanın düşünce ve kararıdır. Yönlendiricidirler. Çocuğun duygu düşünce ve istekleri dikkate alınmaz. Ceza ön plandadır, soğuk ve katıdırlar. Anne baba çocuklarını kendi erişemedikleri noktalarda-mesleklerde görmek isterler, çocuğun ilgi ve yetenekleri ile istekleri dikkate alınmaz. Bunun sonucunda çocuklar korku duyarlar, bağımsızlaşamazlar, başkalarına ve kendilerine güvenemezler, kendi kararlarını yetişkin olduklarında dahi kendileri veremezler ya da çok zorlanırlar.
3.Tutarsız Anne Baba Tutumu:
Anne ve baba arasında görüş ayrılıkları vardır. Çocuğa karşı kurallarda hem fikir değillerdir. Kuralar vardır ancak net değildir. Bu tür ebeveynler aşırı hoşgörülü ya da otoriter tutum arasında gidip gelirler. Çocuk sosyal ilişkilerinde kararsız ve tutarsızdır.
4.İzin Verici( boş verici) Anne Baba Tutumu:
Hiç bir denetim koşulu yoktur, kural koymazlar, özgürlük sınırsızdır. Çocuktan yapmasını bekledikleri bir şey yoktur yaptığı her şey anlayışla karşılanır. Çocuğun verdiği hiç bir karara karışmazlar, uygunsuz davranışlarını cezalandırmazlar. Çocukta tutarsızlık ve ne yapacağını bilemez agresif ve stresli bir ruh hali hakimdir. Çünkü çocuklar kuralları ve rutinleri severler. Bu çocuklarda bir rehber, yol gösterici yoktur.
5.Koruyucu Anne Baba Tutumu:
Çocuk sürekli anne babanın gözetimi ve denetimindedir ve onlara bağımlıdır. Çocuğun yaşı ve gelişim özellikleri dikkate alınmaz, çocuk büyüde de çocuktur. Anne baba çocuğun adına karar verirler, çünkü çocukta karar verme yeteneğinin olmadığını düşünürler. Yapma, gitme, yerinde dur yanımdan ayrılma gibi komutlar çok sık kullanılır.
6.Mükemmeliyetçi Anne Baba Tutumu:
Çocukta mükemmelliği ve kusursuzluğu ararlar. Hatalar hoş görülmez, yanlış yapmaya izin yoktur. Anne baba kendi ideallerini çocuktan beklerler, başarısız olduğunda aşırı tepki gösterilir ve başkalarıyla kıyaslanır çocuk. Bu da başaramamaktan korkan, hata yapmaması gerektiği için hatalarından korkan, hata yapsa da hatalarından ders alamayan, kendine güvensiz sürekli korkan kaygı içinde büyüyen ve bir yetişkin olan bireye dönüşür. Çocuk kendini yetişkinlikte de her daim yetersiz, eksik hisseder, özsaygı ve sevgisi düşüktür.
Kişilik Gelişiminde Anne Baba Tutumlarından özetle bahsettik. Sizce siz hangi tutumda anne babasınız? Rahatsız olduğunuz ve değiştirmek istediğiniz bir tutuma sahipseniz ve bu tutumdan kurtulmak, çocuğunuzun başarılı bir kimliğe sahip olmasını istiyorsanız, Ant Aile Danışmanlık Merkezimize sizleri bekleriz.
Yazar hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Yazan : Aile Danışmanı/ Eğitimci Meltem ACAR tel: 05462934687